માનવ તંદુરસ્તી(૧૪) “કિડની અને યુરીનરી ટ્રેક”

 

Human Kidney                                        માનવ તંદુરસ્તી(૧૪) “કિડની અને યુરીનરી ટ્રેક” કિડની (KIDNEY)ને ગુજરાતીમાં મૂત્રપિન્ડ કહેશો?…કે પછી હું વર્ણનમાં કિડની કે કિડનીસ ( KIDNEY or KIDNEYS) કહીશ તો તમે ખોટૂં લગાડશો નહી. જેવી રીતે, હ્રદય, મગજ, ફેફસાઓ માનવ દેહ માટે અગત્યના છે , તેવી જ રીતે માનવ દેહની બે કિડનીઓ અગત્યનો ફાળો ભજવે છે…..કોઈ પણ તંત્ર ચાલતું હોય ત્યારે “કચરો” હોય શકે. તો, માનવરૂપી દેહતંત્રને પણ દેહમાંથી “પ્રદાર્થોને બહાર કાઢવાની વ્યવસ્થા એ જ  ” યુરીનરી સીસ્ટમ” (URINARY SYSTEM) જેમાં  આવે છે…>>( ૧) બે કિડનીઓ ( KIDNEYS)..(૨) એક યુરીનરી બ્લેડર, યાને મૂત્રાશય કોથરી (URINARY BLADDER)….અને આ બેને જોડનાર બે “યુરેટર્સ” (URETERS)…અને “પેશાબ”(URINE)રૂપે શરીર બહાર લઈ જતી નળી, “યુરેથ્રા” (URETHRA), જે બ્લેડરના નીચેના ભાગેથી શરૂ થાય છે ( ડયાગ્રામ નિહાળતા વધુ ખ્યાલ આવશે !)    કિડનીસ (KIDNEYS)    તમે જો છાતીની નીચેની પાંસરીઓ તપાસો તો એની નીચેના પેટના ભાગની અંદર બન્ને બાજે  એક એક કિડની છે….એની સાઈઝ આશરે ૪ ઈન્ચ લંબાઈ, અને ૨ ૧/૨ ઈન્ચ પોહળાય(4 inches Long & 2 and a half inches wide) હવે આપણે કિડની અંદરથી કેવી છે તે જરા જાણીએ…..જો આપણે કાપ મુંકી બે ભાગો કરીએ તો, સમજાશે કે  બહારનો ભાગ તે “કોરટેક્સ” (CORTEX)કહેવાય, અને અંદરનો ભાગ તે “મેડ્યુલા” (MEDULLA) કહેવાય….અને અંતે ત્યાં જાણે મોટી “ટ્યુબ” (TUBE)રૂપી શરૂઆત જેને “રેનલ પેલ્વીસ” (RENAL PELVIS)કહેયાય, અને જેમાંથી “યુરેટર” (URETER)ની શરૂઆત થાય મિકોસ્કોપથી નિહાળો તો, આખી કિડનીનું બંધારણ અનેક નાની નાની ટ્યુબોથી થયું છે , જેને “નેફ્રોન્સ” (NEPHRONS)કહેવાય છે.એક એક “નેફ્રોન”ની જ્યાં શરૂઆત થાય ત્યાં લોહીની નાની નાની “કેપીલરીસ”(CAPILARIES) બનીને ભેગી થાય એનું નામ છે “ગ્લોમેરૂલસ”(GLOMERULUS)…અહી લોહીમાથી પાણી તેમજ સમાયેલા “મીનરલ” તત્વો જેની દેહને જરૂર નથી તે લોહીમાંથી ટ્યુબમાં પ્રવેશ કરે…..પણ આ ટ્યુબનો આગળ વધતો ભાગની પાસે ફરી લોહીનું ભ્રમણ નજીક આવે, અને જે થકી, જરૂર પડતું પાણી/તત્વો ફરી લોહીમાં આવી શકે…અને અંતે આ નાની નાની “નેફ્રોન ” (NEPHRON)ટ્યુબો પેશાબરૂપે “પેલવીસ”ના ભાગે વહેતું પ્રવાહી તત્વ લાવે, જે અંતે “યુરેટર” દ્વારા કિડની બહાર આવી શકે.    યુરેટર્સ URETERS)    યુરેટર એટલે કિડનીમાંથી નીકળતી મૂત્ર કે પેશાબની નળી….બે કિડની એટલે ડાબી, અને જમણી એમ બે પેશાબની નળીઓ. ઉપર ઉલ્લેખ કર્યો તે પ્રમાણે કિડનીથી એની શરૂઆત, અને દરેકનો અંત છે યુરીનરી બ્લડરના ઉપરના ભાગે. જ્યાં એ મળે ત્યાં એક સ્ફીન્ક્ટર (SPINCTURE)રૂપી વાલ્વ હોય જેથી પેશાબ પાછો યુરેટરમાં ના જઈ શકે.    યુરીનરી બ્લેડર (URINARY BLADDER)    “યુરીનરી બ્લેડર” યાને “મૂત્રાશય કોથળી” !…..કીડનીમાંથી જે પેશાબરૂપે સ્વરૂપ લેય તેને હવે શરીર બહાર જવું જોઈએ….જો આ કોથળીરૂપી વ્યવસ્થા કરી ના હોત તો માનવીની હાલત ખરાબ હોત !….પણ કુદરત તો “મહા-જ્ઞાની” છે  ! માનવ દેહમાં આ બ્લેડર એટલે પેશાબને થોડા સમય ટકાવી રાખવાનું “સંગ્રઃહ -સ્થાન”. ….જેટલું શક્ય હોય ત્યાં સુધી ..પણ જ્યારે પ્રેસર વધે ત્યારે માનવીને એ પેશાબ શરીર બહાર કાઢવો જ રહ્યો….જેને માટે માનવીને સમજ આપી જ છે !   યુરેથ્રા (URETHRA)   બ્લેડરના નીચેના ભાગે એક નળી છે …એ સાંકડી નળી છે ….અનું નામ છે “યુરેથ્રા” (URETHRA). આ નળી પેટની અંદરના ભાગે પસાર થઈ અંતે એના કાંણા(URETHRAL OPENING) દ્વારા પેશાબરૂપી તત્વને શરીર બહાર પહોંચાડે છે ! જ્યાંથી યુરેથ્રા શરીર અંદર કે બહાર પસાર થાય તે સ્ત્રી અને પુરૂષમાં જરા જુદું છે કારઅન કે સ્ત્રી અને પુરૂષનું બંધારણ જુંદુ છે ….જ્યારે બીજી પોસ્ટ “રીપ્રોડક્ટીવ સીસ્ટમ”માં જે વર્ણન વાંચશો ત્યારે તમોને પુરો ખ્યાલ આવશે .   આટલા લખાણ સાથે હું આ પોસ્ટરૂપી સમજને વિરામ આપું છું . આશા છે કે આ પોસ્ટ તમોને ગમે !   ડો. ચંદ્રવદન મિસ્ત્રી.   KIDNEYS & URINARY TRACT SYSTEM   You are reading the Post on yet another System of the Human Body. Kidneys plays an important role in the proper functioning of the Humans. There are 2 Kidneys which are within the abdominal cavity, each are acting as the “Excretory Organ”of the body & removing the waste materials out of the Human Body. If one sees the cross-section of a kidney, the outer part is called the “cortex”and the inner part is called the “medulla”. There are tubules within to carry the excreted materials & they are called the “Nephrones”. These neprones eventually empty its content into the “renal pelvis” which narrows down into a tube called the “Ureter”.And, from each kidney, an ureter goes lower down to enter the centrally located “Urinary Bladder”. The Urinary Bladder acts as the temporary storage site for the Excretion which is known as “Urine”. The urine is made up of the excess water of the body with unwanted dissolved minerals. The urine from the Urinary Bladder is able to pass through a narrow tube called the “Urethra”which via its penile opening (in the Male) or the its opening within the vagina (in the Female) can discharge the urine out of the body. In a nutshell, the Kidneys act as the “Filters” where the body keeps what is needed and throws our “what is not needed “by the body. Without this function of the Kidneys, Humans can not survive. This function of the kidneys is under the infuence of the “Hormones”…the details of which can be via a different post . I hope you like this “brief” description of a System….The idea is to give you the “Basic Understanding”. Did I do OK ??   Dr. Chandravadan Mistry MD         બે શબ્દો… આજની પોસ્ટ તમોને માનવ દેહ વિષે કંઈક જ્ઞાન/સમજ આપી. તમે “ઈનટરનેટ” જાશો તો અંગ્રેજીમાં વધુ વિગતોમાં મહિતીઓ મળશે. બધી જ માહિતી આપવાનો મારો ઈરાદો ના જ હતો…ફક્ત  હેતું એટલો જ કે  “સરળ ગુજરાતી ભાષા”માં કંઈક લખું કે એક “સાધારણ “માનવી આ વાંચે ત્યારે એ પોતાના દેહને જરા વધુ જાણી , એ એના દેહની “કાળજી” વધુ લેય, અને જ્યારે “ઈલાજો” કરવાનો સમય આવે ત્યારે એ ડોકટર કે “ડોકટરી સલાહો”ને વધુ સમજી શકે !   જો વાંચી તમે જો તમારા અભિપ્રાયરૂપે “બે શબ્દો” જો જણાવશો, અને જો અનેક્ને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો હું એમ માનીશ એ મારી આશા પુરી થઈ કે મારા હેતું ને સફળતા મળી ! >>>>ડો. ચંદ્રવદન મિસ્ત્રી   Few Words…   Today’s “Manav Tandurasti (14)” is a Post on Kidneys & the Urinary System of the Human Body. In Gujarati, I had tried to explain that the Kidneys act as the Excretory Organs filtering out the unwanted water & the dissolved Minerals out of the Body as the Urine.   The inner structure of the Kidney is illustrated with the Diagram which shows the Nephron as the Filtering Units which are in close contact with the Blood circulating within each Kidney.   Along with the Kidneys are the tubes called Ureters, which empty the Urine in the Urinary Bladder,where the Urine is temporarily stored, before being discarded out of the body via a single passage called Utethra.   The proper functioning of this System needs the Hormonal Support…& this is done via Renin…Antidiuretic hormone Etc…..This is for the discussion via another Post.   I hope you like this Post !   Dr. Chandravadan Mistry

માનવ તંદુરસ્તી(૧૩) …જનરલ ચર્ચા…”દર્દ અને ઈલાજો”

માનવ તંદુરસ્તી(૧૩) …જનરલ ચર્ચા…”દર્દ અને ઈલાજો” ગઝલમાં દર્દ અને દવાનો  ડોઝ સૌજન્ય  લયસ્તરો જેનું નામ જ મરીઝ છે એમનાથી શરૂઆત કરીએ તો? મરીઝને વાંચતા એટલો અહેસાસ જરૂર થાય છે કે આ માણસ નીલકંઠથી પણ આગળ છે. શંકરે તો માત્ર ગળા સુધી ઉતાર્યું હતું ઝેરને, મરીઝે તો આખા જીવનને! તુજ દર્દ જોઈએ છે મગર આટલું નહિ, થોડી કચાશ કર, મને પૂરી દવા ન દે. માની લીધું કે પ્રેમની કોઈ દવા નથી, જીવનના દર્દની તો કોઈ સારવાર દે. હો પ્રેમમાં જ ફક્ત દર્દ એ રિવાજ નથી, મળે ન તક તો હવસનો ય કંઈ ઈલાજ નથી. દિલના અનેક દર્દ અજાણે મટી ગયાં, એ પણ ખબર પડી નહિ ક્યારે દવા મળી ! પ્રણયના દર્દનું બસ નામ છે નહિ તો ‘મરીઝ’, અનેક દર્દ છે, જેની દવા નથી મળતી. છે નિરાશામાં એક નિરાંત ‘મરીઝ’, હો બધા દર્દની દવા જાણે. આ તારું દર્દ હો જો બીજાને તો ના ગમે, હમણાં ભલે કહું છું દવા હોવી જોઈએ. કદાચિત હતાં દર્દ કારણ વગર, કે મટતાં રહ્યા એ નિવારણ વગર. ના, એવું દર્દ હોય મોહબ્બત સિવાય ના સોચો તો લાખ સૂઝે-કરો તો ઉપાય ના હજાર દર્દની એક જ દવા છે અવગણના, જખમ રૂઝાય રહ્યા છે ને સારવાર નથી. સુરતના કવિઓને પૂછીએ? ડૉ. રઈશ મનીઆર કયો ઈલાજ લઈને આવ્યાં છે?: એય સાચું કે મારું દર્દ ગઝલ, એ ય સાચું કે છે ઈલાજ ગઝલ. અને સુરતના જ ડૉ. મુકુલ ચોક્સી પ્રેમીઓની અંદર જ વસતા દવાખાનાઓને કેવી સહજતાથી પારખી શક્યાં છે?: ઉન્માદ! આ તે કેવું દરદ બેઉને ગ્રસે ! કે જ્યાં પરસ્પરે જ ચિકિત્સાલયો વસે ! સુરતના શ્રી ગનીચાચા પાસે જે ઈલાજ છે કદાચ એ લાજવાબ છે: વર્ષોથી ‘ગની’ નિજ અંતરમાં એક દર્દ લઈને બેઠો છે, છો એનું તમે ઔષધ ન બનો, પણ દર્દ વધારો શા માટે? નર્યું પાણી જ મારા દર્દનો ઉપચાર લાગે છે, રડી લઉં છું, મને જ્યારે હૃદય પર ભાર લાગે છે. આંખ સામે આંખડી મંડાય જો સદભાવમાં, રૂઝ આવી જાય આ દુનિયા સરીખા ઘાવમાં દર્દની વાત હોય અને ઘાયલ માણસો ગેરહાજર રહે એ કેમ ચાલે? ‘ઘાયલ’ના ‘અમૃત’ને નાણી જોઈએ: ખુદ દર્દ આજ ઊઠી દિલની દવા કરે છે, જે કામ વૈદનું છે તે વેદના કરે છે. એક જગાએ દર્દ હો તો થાય કંઈ એની દવા ! હોય જો રગરગ મહીં અંગાર, કોઈ શું કરે ! ભયંકરમાં ભયંકર રોગ લાગે પ્રેમ છો સૌને, મને અક્સીરમાં અક્સીર એ ઉપચાર લાગે છે. એક આત્મબળ અમારું દુઃખ માત્રની દવા છે, હર ઝખ્મને નજરથી ટાંકા ભરી જવાના. જલન માતરી સોમરસથી જલન બુઝાવવાની વાત કરે છે: હું ચિંતાને દરદ માની સુરા પી જાઉં છું કારણ, કિતાબોમાં દવા સાથે સુરાનું નામ આવે છે. જે પીતાં વર્ષો વીતે પણ મટે ના રોગ રોગીનો , તબીબો પણ ખરા છે એવી વસ્તુને દવા કે’ છે. કલાપી જખ્મો પર ચુંબનોનો બેમિસાલ મલમ લઈને આવ્યાં છે: જહીં ઝખમો તહીં બોસા તણો મરહમ હમે દેતા, બધાંનાં ઈશ્કનાં દર્દો બધાં એ વહોરનારાઓ. તો નસીમને ઈલાજ તો દૂર, નિદાનની ય પરવાહ નથી: થઈ રહ્યું છે હૃદયવ્રણ ફરીને મુજ તાજું; નથી હું પૂછતો એનું નિદાન છે કે નહીં ? બાગે-વફાના સંચાલક મોહમ્મદઅલી ભૈડુ”વફા” પણ એક વાત લઈને આવ્યાં છે: કરતો રહ્યો નિદાન જે પ્યારાના દર્દનુ, એ ઈશ્કનો બીમાર હતો કોણ માનશે? ‘શૂન્ય’ પાલનપુરીએ એટલી માંદગી વેઠી હતી કે એમની ગઝલોમાં તો તબીબ, દર્દ અને દવાનો જાણે સાક્ષાત્કાર થતો અનુભવાય છે: મલમની કરું શૂન્ય કોનાથી આશા ? કે મિત્રો જ મારા જખમને ખણે છે. પ્રેમ-દર્દીનો ઉપચાર મૂકો, સૌ ઈલાજોની એને ખબર છે; રોગ થઈ જાય જેનો પુરાણો, શું ભલા એ તબીબોથી કમ છે? તબીબોને કહી દો કે માથું ન મારે, દરદ સાથે સીધો પરિચય છે મારો, હકીકતમાં હું એવો રોગી છું જેને, બહુ સારી પેઠે દવા ઓળખે છે. તારો ને મારો મેળ નહીં ખાય ઓ તબીબ મુજને પડી દરદની તને સારવારની. ઉપચારકો ગયા અને આરામ થઈ ગયો, પીડા જ રામબાણ હતી કોણ માનશે ? કોઈ જઈને સમજાવો ઉપચારકોને, ચિકિત્સા નકામી છે ખોટા નિદાને; મરણ થાય ના ક્યાંક રોગીનું એમાં, દરદ પણ અજાણ્યું દવા પણ અજાણી. બરકત વિરાણી ‘બેફામ’ પણ દર્દને જીવન માનીને બેઠા છે: હું તો જીવી રહ્યો છું ફક્ત તારા દર્દથી, આ તારી સારવાર તો મને મારી નાંખશે. જગતના દુઃખથી ત્રાસ્યા હો તો રાખો દુઃખ મહોબ્બતનું, એ એવું દર્દ છે જે સર્વ દર્દોને મટાડે છે. તબીબો કદી માંદા નથી પડતાં એવી મથરાવટી ધરાવતાં લોકોને મારે શું કહેવું?: તબીબ છું હું તો પોતે, શું દર્દ હોય મને? શું કહેવું લોકને મારે? ગઝલ લખું છું હું. From: “Dr. Rajendra Trivedi, M.D.” rmtrivedi@comcast.net       ગઝલકારોની ગઝલોથી “દર્દ”નું જાણ્યું,   “ઈલાજો”હોય, ના હોય એવું પણ જાણ્યું,   બધું જાણી, “ચંદ્ર”છે વિચારોમાં>>>> દર્દ અને ઈલાજો ! દાકતરી પેન છોડી, લખ તું ગઝલરૂપે,    ના આવડે ગઝલ, તો સૌ સ્વીકારશે શબ્દોરૂપે !    દર્દ હોય જેને, એ જ જાણે, બીજા શું જાણે ?    ઈલાજ મળ્યો કે ના, એ તો ફક્ત દર્દી જાણે !    જ્યાં સૌ કહે,  “નથી દર્દની સારવાર,”    ત્યાં, દર્દીનું  હ્રદય કહે,  “છે સારવાર !”    જો પ્રભુની યાદ આવે, એવા સમયે,    તો, હોય દર્દ કમ, એવા સમયે !    જ્યારે ઈલાજોમાં શ્રધ્ધાની વાત થાય,    ત્યારે, પ્રભુ સિવાય મોટો કોઈ ના કહેવાય !      કાવ્ય રચના…તારીખ મે, ૨૫. ૨૦૧૦          ચંદ્રવદન.       બે શબ્દો… આ પ્રમાણે “ચંદ્રપૂકાર” પર પહેલીવાર આવી પોસ્ટ છે….જેમાં મેં અનેક ગઝલકારોના ગઝલરૂપી વિચારોને એક “ઝલક”રૂપે પ્રથમ પ્રગટ કરી, મારી રચના “દર્દ અને ઈલાજો” પ્રગટ કરી.    વળી, આવી પોસ્ટ “માનવ તંદુરસ્તી”ના વિભાગે પહેલીવાર જ છે ! મને થયું કે ભલે, આ કાવ્ય રચના છે પણ એમાં “હેલ્થ” વિષે જ સંદેશો છે એથી એ કાર્ય યોગ્ય જ કહેવાય !    ગઝલકારો જેઓ પાસે તો “શબ્દોનો ખજાનો” છે..એઓ સૌ માનવ હૈયાના દર્દ કે એમા ઈલાજો વિષે જે વર્ણન કર્યું છે તે સૌના દીલો જીતી લેય છે. સૌ ગઝલકારોને મારા “વંદન”.    હવે, રહી છે વાત આ પોસ્ટ માટે. મને કેવી રીતે પ્રેરણા મળી? અનેક ગઝલકારોની ગઝલ ઝલકો “લયસ્તરો”ના બ્લોગ પર હતી …જે મને ડો. રાજેન્દ્રભાઈના ઈમેઈલથી જાણી ( મે ૨૦૧૦)…આ વાંચ્યા બાદ, મને કંઈક લખવા પ્રેરણા મળી.    મારા પ્રથમ શબ્દોથી જ સૌ વાંચકોને ખ્યાલ આવશે કે આ કોઈ ગઝલકાર નથી…મેં  વાચ્યું કે સૌએ “દર્દ”નું વર્ણન કર્યું કે ઈલાજો વિષે કહ્યું ….પણ મારા માટે તો ફક્ત એક જ સંદેશો હતો..”પ્રભુશ્રધ્ધા જેવી ગોળી મળી જાય તો દર્દ જરૂર હલકું કે નાબુદ થાય જ !” એટલે સારવારની “ચાવી” ઉપરવાલા પાસે છે….મારા કાવ્યરૂપી રચનામાં આ જ સંદેશો છે !    આગળ “માનવ તંદુરસ્તી” નામે તમે અનેક પોસ્ટો વાંચી છે …અને આ પોસ્ટ દ્વારા એવી મારી સફર ચાલુ રહે છે……આ પોસ્ટ બાદ, તમે અનેક પોસ્ટો વાંચશો, જે નીચે મુજબ હશે>>>>>>    (૧)…કીડની અને પેશાબ ની સિસ્ટમ.(Kidneys & Urinary System)    (૨)… રીપ્રોડોક્ટીવ સિસ્ટમ( Reproductive System)  યાને “વંશવેલો” જીવીત રાખતી માનવ-શક્તિ.    (3)…એન્ડોક્રીનોલોગી (Endocrinology) યાને “હોરમોન્સ” વિષેનું વર્ણન.    (૪)…ઈમ્યુનોલોજી (Immunology)યાને માનવ દેહની સ્વ-રક્ષણ કરવાની શક્તિ.       (૫) ડરમાટોલોજી(Dermatology) યાને દેહની ચામડી વિષે.    (૬)… “ડોકટર પૂકાર” રૂપી એક પોસ્ટ    (૭)…”ડોકટર પૂકાર” રૂપી બીજી પોસ્ટ.    આટલી પોસ્ટો બાદ, આ નામકરણની પોસ્ટોને વિરામ મળશે…..ભવિષ્યમાં બીજી “હેલ્થ”ની પોસ્ટો હશે !    “માનવ તંદુરસ્તી”ની પોસ્ટો વાંચવા રસ છે ને ?…આવી માહિતી તમોને વઘુ વિગતમાં જરૂર મળી શકે. અહી વિગતો આપવાનો મારો ઈરાદો નથી..ફક્ત “સરળ ગુજરાતી ભાષા” માં સાધારણ માનવીઓમાં આ સમજ અર્પણ કરૂ, એ જ એક “હેતું” અને મારી હ્રદયભાવના !   ચંદ્રવદન.    FEW WORDS…    After a long break, you rea viewing again the Post on “Manav Tandurasti” meaning “Human Health” Today’s Post is the “preview” of the Future Health related Posts that you will see. The introduction of the “Health Posts” by a Poem is for the 1st time. The Title of this Poem “Dard ane Ilaajo” means “Pain & Treatment” is however appropriate to the subject of “Health”. Hope you will visit this Blog & read the Future Posts ! Thanks !   Dr. Chandravadan Mistry

મોટીબેન મળ્યા !

            BROTHER and SISTER

 

 

મોટીબેન મળ્યા !      સુરેશ અમેરીકા એક ડોકટર તરીકે આવી કેલીફોર્નીઆના એક નાના ગામમાં સ્થાયી થયો હતો. આશરે ચાલીશ વર્ષ પુરા થયા….એક સરકારી નોકરી કરી, એ એના પરિવાર સાથે આનંદીત જીવન જીવી રહ્યો હતો. પરેવારમાં  એની પત્ની રેખા , અને એક દીકરી હેતલ….ત્રણ વર્ષ પહેલા જ એણે નોકરી છોડી દીધી હતી અને નિવ્રુતિ જીવનમાં ખુબ જ ખુશીમાં હતો. દીકરી હેતલને પરણાવ્યાને પાંચ વર્ષ થઈ ગયા હતા, અને ઘરે સુરેશ અને રેખા એકલા હતા !    નોકરી કરતા સુરેશ કોમ્પ્યુટર શીખ્યો ન હતો …..એક દિવસ એનો મિત્ર વિજય એના ઘરે આવ્યો, અને જ્યારે એણે જાણ્યું કે સુરેશ કોમ્પ્યુટરથી અજાણ છે ત્યારે એણે એ શીખવા સલાહ આપી પણ સુરેશે એને ગણકારી નહી ત્યારે વિજય એના ઘરે રોજ આવી કોમ્પ્યુટરની સમજ આપી, અને સુરેશ ટુંક સમયમાં “ઈમેઈલ” કરતો થઈ ગયો …ધીરે ધીરે “ઈનટરનેટ”ની સફરો કરી અનેકના બ્લોગો પર જઈ, લખાણો વાંચવા લાગ્યો …ફરી ગુજરાતી ભાષામાં વાંચી એને આનંદ હતો !    એક વાર, ગુજરાતી બ્લોગોની સફર કરતો હતો ત્યારે એ અચાનક “પ્રગ્નાનો બ્લોગ” નામે એક બ્લોગ પર પહોંચી ગયો. આ હતો બ્લોગ “પ્રગ્ના જાની”નો !…..એક બે લેખો અને કાવ્યો વાંચ્યા ….બ્લોગર વિષે કાંઈ માહિતી ના હતી, છતાં એના મનમાં થવા લાગ્યું કે કદાચ મોટીબેન….પ્રગ્નાબેન જેને એણે સુરતમાં જાણેલા એ જ હશે !….બ્લોગ પર જતા એટલું જાણેલું કે એઓ ન્યુ જર્સીના રહીશ હતા !…..આ વાત થોડા દિવસોમાં ભુલાય ગઈ. …..બીજે મહીનામાં એક “મેડીકલ કોન્ફ્રન્સ” માટે એ ન્યુ જર્સી એના પત્ની રેખા સાથે લોસ એન્જીલીસના એરપોર્ટ પર હતો.   સુરેશ પહેલીવાર ન્યુ જર્સી જતો હતો. “એડીસન” શહેરની હોટેલમાં બુકીંગ પ્રમાણે એ પત્ની સાથે એ હોટેલના રૂમમા હતો. થાક્યા હતા એટલે આરામ કરવા બેડ પર ……એ ત્રણ કલાકો ક્યાં ગયા તેની જાણ નહી ….પણ ઉઠ્યા ત્યારે ભુખથી પીડાતા હતા. ક્યાં જઈશું ?  ફોન બુક નજીક હતી ….એણે પેઈજીસ ફેરવ્યા, અને “સુરતી ફરસાણ રેસ્ટોરાન્ટ”નું નામ વાંચ્યું …સુરેશને ફરી જાણે એનું સુરત શહેર યાદ આવી ગયું …..રેખા સુરત નજીકના ગામની જ હતી ,….એથી બન્ને ત્યાં જ જવા નિર્ણય લીધો અને ટેક્સી બોલાવી. અર્ધા કલાકમાં તો ટેક્સી રેસ્ટોરાન્ટ આગળ આવી ઉભી રહી ….પૈસા ચુકવી જ્યારે બન્ને રેસ્ટોરાન્ટ અંદર જઈ રહ્યા ત્યારે સાંજ થઈ ગઈ હતી, અને “ડીનર”નો સમય હતો.  રેસ્ટોરાન્ટમાં અનેક સજોડમાં કે પરિવાર સાથે…કે કોઈ મિત્રો સાથે તો કોઈ એકલા. રેસ્ટોરાન્ટમા કામ કરતા માણસે સુરેશ અને રેખા નજીક આવી એમને એમના ટેબલ તરફ લઈ જતા હતા ત્યારે સુરેશની નજર એક ટેબલ પર પડી…એક વ્યક્તિ પર પડી…એ એક નારી હતી, અને એની સાથે એક વ્રુધ્ધ પુરૂષ હતા……રેખા સાથે ટેબલ પર બેસી કહે..” રેખા, પેલી દુર બેઠેલી નારીને હું જાણું છું !”…રેખાએ એ ટેબલ તરફ નજર કરી, અને કહે”સુરેશ, હું નાજાણું …પણ તું કંઈક વહેમમાં હશે !..છોડ એ વાત !”   ભોજન માટે ઓર્ડર થઈ ગયો….પણ સુરેશ વિચારોમાં હતો.ભોજન આવે તે પહેલા, એ ઉભો થયો અને રેખાને કહ્યું ” હું પેલા ટેબલ પર જાઉં છે ” રેખા કાંઈ બોલે તે પહેલા એ દુર જઈ ચુક્યો હતો.   પેલા ટેબલ નજીક ઉભો રહી એણે પુછ્યું….” બેન તમે પ્રગ્નાબેન ?”   “હા,  પણ …” બેને જવાબરૂપે કહેવાનું શરૂ કર્યું અને હજુ વાક્ય પુરૂ ના થાય એટલે….   “અને, બેન, તમે સુરતમાં પ્રિયા હોટેલ નજીક આઠવા ગલીમાં રહેતા હતાને ?” સુરેશે પુછ્યું.   ” હા, પણ તું મને કેવી રીતે જાણે ? ” અચંબા સાથે એમનો પ્રશ્ર્ન હતો !   ત્યારે સુરેશે એની કહાણી શરૂ કરી…….   “આઠવા ગલીમાં હું હતો સુરેશ ત્રિવેદી…મારા માતા-પિતા કાન્તાબેન અને ભાલચંદ્રભાઈ..અમે ગરીબ હતા…..તમે ત્યારે પ્રગ્નાબેન શુકલ નામે હતા….તમે મારાથી બાર વર્ષ મોટા. હું નાનો હતો ત્યારે ત્યારે શાળામાં સમજ ના પડતી ત્યારે તમે મદદરૂપ થતા અને વધુ ભણવા માટે પ્રેરણાઓ આપતા ……તમારી પ્રેરણાઓના કારણે જ હું ડોકટર બન્યો, અને અમેરીકા આવી શક્યો. મારે ન હ્તો ભાઈ …ન હતી બેન. મેં તમને જ “મોટીબેન”કહી બોલાવ્યા હતા. સુરત બહાર મેડીકલનું ભણતર કરતા હું સુરત ફરી ના ગયો કારણ કે મારા માતાપિતા ગામમાં રહેવા ગયા હતા. એક વાર ડોકટર બની, સુરત આઠવા ગલી ગયો તો તમારા ઘરે તાળા હતા ..બાજુમાં પુછ્યું તો કોઈને તમારા વિષે જાણ ન હતી. હું નારાજ થયો હતો …..અને પછી એક વર્ષ કામ કરી અમેરીકા ૧૯૭૭માં આવ્યો હતો,” …આટલું કહી, એણે ઈશારો કરી રેખાને બોલાવી, અને કહ્યું …” મોટીબેન, આ મારી પત્ની રેખા !”   રેખાએ હાથો જોડીને “જય શ્રીક્રુષણ” કહ્યું .   પ્રગ્નાબેને બન્નેને ટેબલ પર બેસવા વિનંતી કરી, અને રેખા સુરેશ ટેબલ પર સાથે હતા !…..અને, સુરેશે પુછ્યું ” મોટીબેન, હવે તમે તમારા વિષે કાંઈ કહેશો ? “   પ્રગ્નાબેનએ પ્રથમ સાથે બેઠેલા પ્રફુલ્લ તરફ આંગળી કરી કહ્યું ” આ છે પ્રફુલ્લ, મારા જીવનસાથી !”…..પછી, થોડો શ્વાસ લઈ વાત શરૂ કરી…. . “સુરેશ, તને નાનો હતો ત્યારે જોયો હતો…આજે તને જોયો ત્યારે હું તને ઓળખી ના શકી એનો અફસોસ થાય છે. પણ સત્ય તો એ છે કે મારા ભાગ્યમાં પણ ભાઈ ન હતો …ના હતી બેન !….તું જ મારો વ્હાલો નાનો ભાઈ હતો ! જ્યારે તું મારી પાસે આવતો અને “મોટીબેન” કહેતો ત્યારે મારૂં હૈયું નાચી ઉઠતું …..આજે તને અનેક વર્ષો બાદ મળતા જે આનંદ છે તે શબ્દોમાં કેવી રીતે કહું ?…..હવે, હું તને મારી વાત કહું……..હું સુરતની કોલેજમાં ભણતી તે તો તને યાદ હશે જ…..ગુજરાતી સાહિત્ય અને મેથેમેટિક્સ આ વિષયે મેં ડીગ્રી મેળવી, અને ત્યારબાદ, હું એ જ કોલેજમાં ભણાવતી હતી, અને હજુ એક વર્ષ થયું અને ભાવનગરથી પ્રફુલ્લ મને જોવા આવ્યો….એક બીજાને મળ્યા, ….અને તરત લગ્ન થયા, અને મેં સુરત છોડ્યું અને ભાવનગર રહેવા લાગી ….હું ભાવનગરની કોલેજમાં ભણાવવા લાગી ….મારું જીવન સુખી હતું ….સંતાનસુખરૂપે ચાર બાળકો…પહેલો દીકરો અને ત્યારબાદ, ત્રણ દીકરીઓ. આજે બધા જ પરણી સુખી આનંદમાં છે ……અને બે દીકરી તો પતિના હ્ક્કે અમેરીકા સેટલ થયા બાદ, જ્યારે અમારૂં રીટાયરમેન્ટ ૧૫ વર્ષ પહેલા શરૂં થયું ત્યારે અમોને અહી બોલાવ્યા…ત્યારથી હું અને પ્રફુલ્લ દીકરીઓના પરિવાર સાથે ખુબ આનંદમાં જીવન જીવી પ્રભુનો પાડ માની રહ્યા છે…અરે, ત્રણ સાલ પહેલા જ્યારે અમારી ૫૦મી “વેડીંગ એનીવર્સરી” ઉજવી ત્યારે જે આનંદ અનુભવેલો તેનું વર્ણન આપવું અશક્ય છે !” …….આટલું કહી પ્રગ્નાબેન અટકી ગયા..એમની આંખોમાં આંસુઓ હતા ……અને થોડી મીનીટો બાદ બોલ્યા..” સુરેશ, તું તો મારા દીકરા સમાન મારા દીલમાં હંમેશા રહ્યો છે …ઘણીવાર પ્રફુલ્લ સાથે બેસી અમે તારી જ વાતો કરી આનંદ અનુભવતા” ….આવું કહ્યું ત્યારે પ્રફુલ્લભાઈ, જે અત્યાર સુધી શાંત હતા તે બોલ્યા..” સુરેશ, તને આજે પહેલીવાર જોયો પણ તારા વિષે મેં અનેકવાર સાંભળ્યું છે એ સત્ય છે …..એ સાંભળી , મારા હૈયે તું મારો દીકરો જ છે…..અમારા પ્રણવ કરતા તું જ મોટો અમારો પહેલો દીકરો !”   આટલા શબ્દો પ્રગ્નાબેન અને પ્રફુલ્લભાઈના સાંભળી, રેખા આનંદમાં બોલી…” મોટીબેન અને પ્રફુલ્લભાઈ, સુરેશને પરણી ત્યારથી એણે અનેકવાર, પ્રગ્નાબેન્નું નામ કહી સુરતના ગાળેલા દિવસોની કહાણી કહી છે ! એ ગરીબાય ભુલ્યો નથી …એ પ્રગ્નાબેન ને પણ કદી ભુલ્યો જ નથી ..આજે મેં સુરેશને પહેલીવાર આટલો ખુશ જોયો છે, “   સુરેશ તો રેખા એનું વાક્ય પુરૂ કરે તે પહેલા ઉભો થઈ પ્રગ્નાબેન ને ભેટી પડ્યો…એની આંખમાં આંસુઓ હતા ! “મોટીબેન, મોટીબેન” કહેતો કહેતો એ તો પ્રગ્નાબેન આનંદમાં દબાવતો હતો !…..પ્રગ્નાબેને છુટો કરી, એના કપાળે હાથ ભેરવ્યો ત્યારે એ શાંત થયો …અને પ્રફુલ્લભાઈના ચરણ સ્પર્સ કરી નમન કર્યા !…..કોન્ફ્રન્સ બાદ, પ્રગ્નાબેનના ઘરે જવાનો નિર્ણય લઈ  સુરેશ અને રેખા એમના ટેબલ પર ગયા …  પ્રગ્નાબેન અને પ્રફુલ્લભાઈ આનંદમાં “ગુડબાય” કહી રેસ્ટોરાન્ટની બહાર ગયા. સુરેશ ડીનર ખાતા ફક્ત એક વિચારમાં હતો “મને મારી મોટીબેન મળી ગઈ !”   ડો. ચંદ્રવદન મિસ્ત્રી  આ વાર્તા લખાણ …તારીખ જુલાઈ ૧૬, ૨૦૧૦     બે શબ્દો.. આ વાર્તા મારી કલ્પના છે ! પણ….આ વાર્તામાં મારા હ્રદયના ઉંડાણના “વિચાર-ઝરણા” ના તમે દર્શન કરી શકો છો ! મારા માતાપિતાને પ્રથમ મારા “મોટાભાઈ”…ત્યારબાદ, ચાર બાળ અવસાનો…અને અંતે “હું”. ….આથી, અમે બે ભાઈઓ. ના કોઈ “બેન”. આથી, જગતમાં નિહાળી, મેં “બેન” કહેવાની તકો લીધી .જેને મેં બેન કહી તેને મેં મારા હ્રદયમાં અપનાવી, મારો “પેમ” આપ્યો. આ વાર્તામાં સુરેશની હાલત એવી જ હતી !…..એને બચપણમાં એક “મોટીબેન” નો પ્યાર મળ્યો…..પ્રેરણાઓ મળી…અને જ્યારે એને સફળતા મળી ત્યારે એની મોટીબેન ક્યાં છે એની ખબર ન હતી. …..એનું જ “દર્દ” એને જીવનભર રહ્યું . અને જ્યારે અચાનક મોટીબેન સાથે એનો ભેટો થાય ત્યારે જે આનંદ સુરેશના હૈયે હતો તે શબ્દોમાં લખવો શક્ય નથી…..એ તો સૌ વાંચકોએ કલ્પના કરી માણવો રહ્યો ! આશા છે કે તમોને આ પોસ્ટ ગમે ! ચંદ્રવદન      FEW WORDS… Today’s Post entitled “Motiben Malya!”meaning “Elder Sister if found !” is a short Story in Gujarati, in which Suresh who accepted Pragnaben as her own Elder Sister, lost contact of her for years & suddenly met her in America. The story is the expression of their “feelings” for each other..their Love ! I hope you like this as a Post ! Chandravadan

ઉંદર અને સિંહ

 

એક દિવસ જંગલમાં એક સિંહ પરિવારના ગુજરાન માટે ફરી રહ્યો હતો. આજે ખાવા માટે શિકાર ના મળ્યો. એ થાક્યો હતો…એ નારાજ હતો. એ ઉંડા વિચારોમાં હતો કે “આજે શું થશે ? પત્ની બાળકો શું ખાશે ?” ….એની નજર જમીન પર ન હતી , અને એ અચાનક શિકારીની જાળમાં ફસા ગયો. છુટવા માટે અનેક પ્રયત્નો કર્યા પણ છુટી શક્યો નહી ….સાંજનો સમય થઈ ગયો હતો અને થોડી જ વારમાં શિકારી આવશે અને એને પિંજરામાં કેદી કરી લઈ જશે …પરિવારનું શું થશે ?…..આવા વિચારો સાથે એ ધ્રુજતો હતો. એક જંગલના રાજા તરીકે એને ખુબ જ અભિમાન હતું આજે એ લાચાર હતો !

  

થોડો સમય આવા વિચારોમાં વહી ગયો !…..અને, એક ઉંદર ત્યાં આવ્યો. એણે સિંહને જાળમાં જોયો.

  

“સિંહ રાજ, આ શું થયું ?” ઉંદરે સિંહને પુછ્યું.

  

“અરે, હું વિચારોમાં હતો, અને જમીન પર જોવા વગર ચાલ્યો તેનું આ પરિણામ છે !” સિંહે જવાબ આપ્યો.

  

“હું તમોને મદદ કરી શકું છું ” ઉંદરે કહ્યું.

ચંદ્રવિચારો શબ્દોમાં (૧૫)

ચંદ્રવિચારો શબ્દોમાં (૧૫) આજે આ નામે ૧૫મી પોસ્ટ !   “ચંદ્રવિચારો શબ્દોમાં (૧૪) તારીખ મે ૨૬, ૨૦૧૦ના દિવસે પ્રગટ કરી હતી.   ત્યારબાદ, બે ટુંકી વાર્તાઓ ( પરમેશ્વરની શોધ …અને  બે ચકલીની વાર્તા ). ત્યારે મને થયું કે બીજી બે “ટુંકી વાર્તાઓ ” પ્રગટ કરી એક સાથે કુલ્લે ૪ વાર્તાઓ પહેલીવાર પ્રગટ કરૂં ….આ મારી ઈચ્છા હતી !   પણ….પ્રભુની ઈચ્છા જુદી જ હતી !……અચાનક મારી જાણની વડીલ વ્યક્તી “નટુભાઈ દેશાઈ”નું અવસાન થયું …અને એમને “અંજલી” આપવા “ચલો રંગુન, ચલો રંગુન “નામે એક કાવ્ય-પોસ્ટ પ્રગટ કરી…ત્યારબાદ, બીજી બે કાવ્ય-પોસ્ટો ( મેરે જીવનમેં એક આશા મિલી…અને મોહમાયાના સબંધો ) પ્રગટ કરી. આ પ્રમાણે, બે વાર્તાઓ બાદ તમે ત્રણ કાવ્ય-રૂપી પોસ્ટો વાંચી !…આશા એટલી કે તમોને આ બધી જ પોસ્ટો ગમી હશે.   તો, હવે તમે “ચંદ્રપૂકાર” પર બે ટુંકી વાર્તાઓ વાંચશો……વાંચવા આવશો ને ??   હા, તમારે અત્યારે જ જાણવું છે કે એ એ વાર્તા વિષે , ખરૂં ને ??   તમોને નારાજ કેમ કરી શકું ?   પ્રથમ વાર્તા છે એક “બાળ વાર્તા”…..ઉંદર અને સિંહની !   બીજી વાર્તા છે સંસારની એક ઘટના વિષે ….એક બેન મળ્યાની ખુશીની !   ચાલો, આટલું કહ્યું એથી તમે રાજી છો , અને વાર્તાને “નવી પોસ્ટ” રૂપે વાંચવા આતુર છો ને ?   >>>>ચંદ્રવદન   FEW WORDS…   You are reading “CHANDRAVICHARO SHABDOMAA(15)” today, It is my way of informing the Readers of the Past Posts & the Future Posts. You will, after these 3 Kavya-Posts (Poems), read 2 posts of “TUNKI VARTA” meaning “Short Stories “ I hope you will like these Posts !   Chandravadan.